Λαογραφικά στοιχεία : Δεισιδαιμονίες και προλήψεις

 

Οι δεισιδαιμονίες και οι προλήψεις εφαρμόζονταν στη καθημερινή ζωή των ανθρώπων που ζούσαν στο τόπο μας. Αυτές οι λαϊκές  αντιλήψεις  επικρατούσαν προφορικά από γενιά σε γενιά και δυστυχώς κάποιες από αυτές  επικρατούσαν μέχρι το τέλος του εικοστού αιώνα και φυσικά υπάρχουν ακόμη άνθρωποι που δεν έχουν απελευθερωθεί από τις προλήψεις και δεισιδαιμονίες του παρελθόντος … 

Σε αυτό to blog τις καταγράφουμε ως μέρος της πολιτιστική μας κληρονομιάς και σας παραθέτουμε μερικές από αυτές: 

Όταν φτερνίζεσαι κάποιος σε μελετάει(μιλεί για σένα  )

Όταν σπάσει καθρέπτης μέσα στο σπίτι είναι κακό θα ακολουθήσουν εφτά χρόνια με συμφορές

 Όταν κάποιος  έχει ενωμένα τα φρύδια ματιάζει

Όταν έχεις φαγούρα στο αριστερό χέρι λεφτά θα πάρεις ενώ όταν  έχεις φαγούρα στο δεξί χέρι θα δώσεις  

Όταν ένα κορίτσι  έχει αραιά τα δόντια θα παντρευτεί μακριά  
 

Όταν ο καφές που έβραζε στο μπρίκι φούσκωνε  και χυνόταν, θα έπαιρναν πολλά χρήματα

Όταν ένα σπίτι πενθούσε δεν φύτευαν λουλούδια και διακοσμητικά φυτά  

Όταν τσιμπάνε οι μύγες, θα βρέξει

Όταν έριχνε χαλάζι έλεγαν  στο πρωτότοκο παιδί έτρωγε μερικά  σπυριά για να σταματήσει

Όταν καθόταν  αλογόμυγα πάνω σε κάποιον, θα είχε γράμμα και χαμπέρι

Όταν ακούγανε μια είδηση που αφορά ασθένεια  ή άλλο κακό, για την αποτροπή του κακού  χτυπάγανε ξύλο 

Όταν ένα παιδί ήταν πεσμένο κάτω οι φίλοι του πρόσεχαν μη το δρασκελίσουν γιατί δεν θα ψίλωνε 

Το κράξιμο της κουκουβάγιας (που το έλεγαν σκατοπούλι) κοντά σε κάποιο σπίτι σήμαινε θάνατος  

Η πλάτη ή σπάλα στο πασχαλινό αρνί μαρτυρούσε πολύ μεγάλο εισόδημα στο σπίτι ή φτώχια καθώς και μακροζωία ( καλή υγεία ) ή θάνατο  

Όταν οι κότες φτερουγούν ( σηκώνουν ψηλά τα φτερά τους )  έρχεται βροχή 

Ο γάμος που γινότανε σε χρόνο δίσεκτο, θεωρείτο γρουσούζικους και καταδικασμένος να αποτύχει 

Αν σε τρώει η πλάτη σου  θα φας ξύλο 

Για να αποφύγουνε το μάτιασμα φοράνε ανάποδα τα εσώρουχα ( φανέλες  ) 

 Όποιο έπιανε  τα μαγουλά του με χέρια του και ανοιχτές τις παλάμες παροτρύνεται να μην τον κάνει για να μη πεθάνουν  οι γονείς του 

Λίγη μουτζούρα από τη κατσαρόλα ( σε παλιότερες εποχές που μαγείρευαν με τα ξύλα) πίσω στο αυτή προφύλασσε από το κακό μάτι

Οι παλιοί, δεν άφηναν τα παιδιά τους να κοιτάζονται βράδυ στον καθρέφτη

Ποτέ δεν έβαζαν τη σκούπα ανάποδα, γιατί φέρνει στο σπίτι  γρουσουζιά

Αν συναντήσεις ιερέα στον δρόμο σου το πρωί , θα έχεις άτυχη μέρα

Ποτέ δε έδιναν τη νύχτα  δανεικό προζύμι τη νύχτα και αυγά γιατί ίσως πίστευαν ότι φεύγει το γούρι του σπιτιού ή  κάτι άλλο που δεν το γνωρίζουμε 

 Όταν χυνόταν στο τραπεζομάντιλο την ώρα του φαγητού νερό ή κρασί,  και φυσικά ο καφές, το θεωρούσαν γούρι

Τα παλιότερα χρόνια οι άνθρωποι του χωριού μας παραμονή της πρωτάγιασης δεν έβγαιναν έξω το βράδυ, γιατί πίστευαν ότι έβγαιναν οι καλικάντζαροι

Το ψαλίδι δεν το αφήναν ποτέ ανοικτό για να μην υπάρχει  γκρίνια στο σπίτι και γλωσσοφαγιά

Το ντεπόζιτο του λαδιού δεν το άνοιγαν μετά το σούρουπο. Αν χρειαζόντουσαν λάδι έβγαζαν από νωρίς , που υπήρχε το φώς του ήλιου

• Τι είναι οι δεισιδαιμονίες

Η λέξη «δεισιδαιμονία» αποτελείται από τις λέξεις «δείδω» (φοβούμαι) και «δαίμων» (πνεύμα). Πολύ παλιά η λέξη είχε την έννοια του σεβασμού προς τους θεούς. Αργότερα, όμως, απέκτησε την έννοια του παράλογου φόβου προς το θείο, φόβου που δεν έχει σχέση με την ευσέβεια.

Στο λεξικό της κοινής νεοελληνικής η λέξη έχει την έννοια πίστης ή αντίληψης που με ανορθολογικό τρόπο αποδίδει σε τυχαία γεγονότα, σε πράξεις ή σε αντικείμενα υπερφυσικές ιδιότητες που μπορούν δήθεν να επηρεάσουν αρνητικά την πορεία και την τύχη της ζωής του ανθρώπου

•  Τί είναι οι προλήψεις

Οι προλήψεις είναι  αμέτρητες, ποικίλουν από πολιτισμό σε πολιτισμό και οι ρίζες  τους χάνονται  στην  Προϊστορία,  όταν  τα  φυσικά  και  ψυχικά  φαινόμενα  δεν  μπορούσαν  να εξηγηθούν  με  άλλον  τρόπο  παρά  με  το  να  αποδίδονται  σε διάφορες  δήθεν υπερφυσικές δυνάμεις ,  που  μπορούν δήθεν να επηρεάσουν αρνητικά την πορεία και την τύχη της ζωής του ανθρώπου