Η παραδοσιακή μαγειρική των κατοίκων του Δ.Δ. Ελαιοχωρίου

Η παραδοσιακή μαγειρική των  χωριών μας  βασιζόταν  από  προϊόντα που έβγαζε ο τόπος. 

Λαχανικά που καλλιεργούσαν στους λαχανόκηπους και στα χωράφια τους γενικότερα , διάφορα άγρια λαχανικά που φύτρωναν από μόνα τους στις άκρες των κήπων και στους αγρούς , σιτάρι και από όσπρια όπως φασόλια μαυρομάτικα και φακές  που έσπερναν στα χωράφια τους .

Στον τόπο μας επίσης ευδοκιμούσαν και τα κουκιά , ο αρακάς και τα μπιζέλια .

Το κρέας τους πρώτιστος ήταν το κατσικάκι , μετά τα πουλερικά , το χοιρινό , το κουνέλι  , το κυνήγι και σε ελάχιστα σπίτια είχαν και αρνί . Ένα διατροφικό προϊόν που δεν υπήρχε στα χώρια , εδώ σημειώνουμε ότι τα μέρη μας   δεν είναι παραθαλάσσια , είναι το ψάρι και τα θαλασσινά που το προμηθευόντουσαν από τη Καλαμάτα.

Το σιτάρι που καλλιεργούσε η κάθε οικογένεια , το πήγαιναν στους αλευρομύλους  στα Περιβολάκια να το αλέσουν , που δούλευαν με το νερό της πηγής του Άγιου Βασιλείου,   το έκαναν αλεύρι λευκό ή ολικής  και με αυτό έφτιαχναν το πεντανόστιμο  ψωμί τους τα ζυμαρικά τους  και τα πιο πολλά γλυκά τους .

Στα χωριά μας επίσης τα παλιότερα χρόνια παρήγαγαν  παρά πολλά φρούτα , όπως σύκα , καρύδια αχλάδια , μήλα , κυδώνια   κ.τ.λ.

Μερικές οικογένειες είχαν μελίσσια και παρήγαγαν και το μέλι τους . Εάν μερικές φορές  είχαν περίσσευμα μελιού προμήθευαν ή δώριζαν  μέλι και σε οικογένειες που δεν είχαν τη δυνατότητα να έχουν δική τους παραγωγή.  

Το βασικότερο όμως προϊόν της περιοχής ήταν και είναι ακόμα μέχρι και σήμερα  το ελαιόλαδο. Το ντόπιο ελαιόλαδο, ένα από τα καλύτερα ελαιόλαδα της Μεσσηνίας μιας και τα χωριά  μας γεωγραφικά , έχουμε τη τύχη, να βρίσκονται στις παρυφές του Ταϋγέτου ,είναι προϊόν  σήμα  κατατεθέν της περιοχής μας , που από αυτό πήρε και το όνομα του το χωριό μας μετά την αλλαγή του τοπωνυμίου από Γιάνιτσα σε Ελαιοχώριο . 

Το ελαιόλαδο, ειδικότερα  σε παλαιότερες εποχές , τότε που δεν υπήρχε ακόμα η δυνατότητα παροχής ρεύματος ,  δεν το χρησιμοποιούσαν μόνο στη μαγειρική αλλά και συντηρούσαν και διάφορα τρόφιμα . Παστά , τουρσιά , ελιές Καλαμών ή χοντρολιές όπως τις έλεγαν κατά τη τοπική ίσως ονομασία , κ.α. 

 

Η περιοχές  , οικισμοί  του Ελαιοχωρίου και το Ελαιοχώριο διατροφικά φημίζεται για το ελαιόλαδο , τα λαχανικά σπαρτά ή άγρια  , τις στάνες τους  ,( που παρήγαγαν το γάλα , το βούτυρο το τυρί τους που ήταν και είναι η σφέλα ,και μυζήθρες  ) τις δίπλες που τις έφτιαχναν σε γάμους  και το Πάσχα απαραιτήτως , τα τοπικά λαλάγγια που τα έφτιαχναν στις γιορτές των Χριστουγέννων 

Όπως διαπιστώνετε στο πιο πάνω κείμενο , τα πιο πολλά φαγητά τους συλλεγόντουσαν από τη γη. Αξιοσημείωτο επίσης  είναι ότι , αν και υπήρξαν χρονικές περίοδοι που η κάθε οικογένεια παρήγαγε το δικό της κρέας , κρέας μέσα στην εβδομάδα έτρωγαν δυο ή τρεις φορές το περισσότερο … 

Μερικά από  τα τοπικά εδέσματα που έφτιαχναν και τα πιο πολλά τα φτιάχνουν ακόμα 

Δίπλες: παραδοσιακό γλυκό που το έφτιαχναν στα σπίτια σε χαρούμενες εκδηλώσεις , γέννηση παιδιού, όταν παντρευόταν κάποιο από τα παιδιά  ( αρραβώνα ,γάμο )   και απαραιτήτως το Πάσχα

Λαλλάγκια:  υπέροχα τραγανά , αφράτα τοπικά Λαλλάγκια ,αλλά  χωρίς διογκωτικά πρόσθετα  , τυγανισμένα με ντόπιο ελαιόλαδο. Συνοδεύονται στο σερβίρισμα  με ντόπιο τυρί , σφέλα.  

Κουταλίδες : φτιάχνονταν και φτιάχνονται μέχρι και σήμερα με  ζύμη όχι πολύ φουσκωτή στο τηγάνισμα  που την έριχναν με το κουτάλι  μέσα  σε καυτό. Πασπαλίζονται με ζάχαρη ή μελί και σερβίρονται όσο είναι ακόμα  ζεστές . Κουταλίδες σε πολλά σπίτια έφτιαχναν όταν πήγαιναν  το φρέσκο μυρωδάτο ελαιόλαδο.   

Κουραμπιέδες και μελομακάρονα: Τους κουραμπιέδες τους έφτιαχναν με ντόπια υλικά , όπως ελαιόλαδο ή ελαιόλαδο και λίγο σπιτικό βούτυρο , αν δεν ήταν περίοδο νηστείας  σε γιορτές και τη περίοδο των γιορτών των Χριστουγέννων . Τη περίοδο των γιορτών των Χριστουγέννων έφτιαχναν επίσης και τα μελομακάρονα .  

  Παστό χοιρινό : To χοιρινό έφτιαχναν παστό  δυο φορές το χρόνο και  σε συγκεκριμένες χρονικές περιόδους . Η μια χρονική περίοδο ήταν κοντά του Άγιου Φιλίππου και η άλλη των πρώτων αποκριών , μέχρι τη Κυριακή της κρεατοφάγου. 

Ψωμί και παξιμάδια: Η κάθε οικογένεια έφτιανε το δικό της ψωμί με λευκό αλεύρι η ανάμικτο κάποιες φόρες  , ζυμωτό με τα χέρια και το έψηναν στο φούρνο τους όπως και τα παξιμάδια, που τα έφτιαχναν τους καλοκαιρινούς μήνες. 

Τυρί -μυζήθρα – βούτυρο:  Αυτά και αν ήταν πεντανόστιμα εδέσματα!!  Τυρί σφέλα ,μυζήθρα πεντανόστιμη και αρκετό βουτυράκι μέσα και βούτυρο φτιαγμένο από τη κορυφή του γάλακτος και όχι χτυπημένο σε καδί,  πάνω σε μια φέτα φρέσκο ντόπιο ψωμί είναι το κάτι άλλο!!    

Ζυμαρικά: ( Χυλοπίτες -Τραχανάς  - Μακαρόνια μπουκίτσες ) Χυλοπίτες και τραχανά έφτιαχναν τέλος Ιουνίου με αρχές Ιουλίου με τοπία αγνά υλικά σε  ποσότητα , ανάλογη  με τα άτομα  που είχε η κάθε οικογένεια. Τα μακαρόνια τα έφτιαχναν και τα έβραζαν κατευθείαν σε καυτό νερό και τα σέρβιραν πασπαλισμένα με τυρί σφέλα ξερή.Ενα φαγητό που για πολλούς ήταν χαρακτηριστικό φαγητό την ημέρα της αποκριάς , την Κυριακή της Τυρινής .

Χοιρινό με σέλινο φρικασέ: Παραδοσιακό φαγητό που το έφτιαχναν και το φτιάχνουν ακόμα και σήμερα  συνήθως τους τελευταίους μήνες του Φθινοπώρου και τον χειμώνα.

 Xοιρινό με γογγύλια ή με άγρια χόρτα:  Παραδοσιακό και αυτό το φαγητό στη περιοχή μας που το έφτιαχναν και το φτιάχνουν και μέχρι σήμερα τους χειμερινούς μήνες . Αν και γίνεται φρικασέ ,έφτιαχναν πιο υγιεινό και το έσβηναν μόνο με ντόπιο χυμό λεμονιού .

Ψητό κρέας, Χοιρινό ή κατσικάκι, φούρνου:  Φτιαχνόταν με υλικά τοπικής παραγωγής , κρέας , πατάτες ,ελαιόλαδο , λεμόνια και ρίγανη ξερή ή χλωρή μαζεμένη από τους αγρούς .Το έψηναν στο φούρνο με τα ξύλα  . 

Σπανακόπιτες και χορτόπιτες με άγρια χόρτα (μυρωδικά) : εποχιακές πίτες με σπιτικό φύλο που το άνοιγαν η νοικοκυρά του σπιτιού . Στις σπανακόπιτες , αν δεν ήταν περίοδο Σαρακοστής  , πρόσθεταν και ψιλωκομένο τυρί σφέλα . Αξίζει να σημειώσουμε  ότι νηστήσιμη σπανακόπιτα στα πιο πολλά σπίτια αν όχι σε όλα , έφτιαχναν και την ήμερα της γιορτής του Άγιου Θεοδώρου. 

Βρώσιμες ελιές: Όλες ή σχεδόν όλες οι οικογένειες έφτιαχναν και φτιάχνουν ακόμα με παραδοσιακό τρόπο Χονδροελιές ή ελιές Καλαμών ξιδάτες  , πράσινες χονδροελιές και μάτσες τσακιστές λεμονάτες . Παλιότερα έφτιαχναν  σταφιδοελιες ή μπορεί και  αλατσολιες από μια ποικιλία ελιάς που  έμοιαζε πολύ με την ποικιλία που παράγετε το ελαιόλαδο , αλλά ηταν λίγο πιο μεγάλες και πιο στρογγυλές . Σήμερα , ειδικά μετά τις καταστροφική πυρκαγιά το 2007 ίσως και να μην υπάρχει αυτή η ποικιλία. 

Επίσης  βασικά  παραδοσιακά φαγητά του τόπου μας είναι ακόμα και ο καγιανάς απλός ή με παστό χοιρινό κρέας ή λουκάνικο, το στιφάδο , πιλάφι με κρέας κατσικάκι , κόκορα χωριάτικο ή άγρια πουλιά (κυνήγι ) καπαμάς με χοντρό κρέας ή κατσικάκι , βραστή γίδα, συκωταριά λεμονάτη  στη κατσαρόλα , πατάτες γιαχνί , κουνουπίδι γιαχνί , γεμιστές μελιτζάνες με ρύζι και ντόπια μυρωδικά στη κατσαρόλα.  Ίσως να υπάρχουν και κάποια άλλα φαγητά που έφτιαχναν  με τον τοπικό παραδοσιακό τρόπο, που  δεν είμαστε εις θέση να γνωρίζουμε.